W niniejszym artykule zastanowimy się czym są obligacje skarbowe i czy osobom fizycznym opłaca się kupić wyemitowane przez Skarb Państwa instrumenty dłużne.
Obligacje skarbowe są bezpiecznymi instrumentami finansowymi, ponieważ ich wykup gwarantuje Skarb Państwa całym swoim majątkiem, a zatem stracić zainwestowane w nie środki można tylko w przypadku bankructwa państwa. Warto także wspomnieć, że emisja obligacji przez państwo jest integralną i jedną z najważniejszych części składowych strategii zarządzania długiem. Osoby fizyczne, tj. obywatele danego kraju także mogą składać zapisy na emitowane przez państwo obligacje. Zanim jednak wytłumaczymy w jaki sposób i dlaczego warto zastanowić się na kupnem skarbowych papierów wartościowych, warto zastanowić się czym tak w ogóle jest obligacja.
Po upływie określonego w warunkach emisji czasu (np. dwóch lat) osoba, która kupiła obligację, ma prawo żądać od emitenta wypłaty należnej sumy pieniędzy, powiększonej o oprocentowanie, emitent zaś jest zobligowany, by ten dług spłacić. Właśnie dlatego obligacje kwalifikuje się do grupy papierów dłużnych, czyli takich, które są potwierdzeniem zobowiązania podjętego przez ich wystawcę. Obligacje mogą być emitowane - jak już było wspomniane - przez państwa, ale również przez spółki i firmy.
Emisja obligacji jest skutecznym sposobem dla rządu na pożyczenie pieniędzy od obywateli. Przypuśćmy, że w związku z nagłymi wydatkami rząd natychmiast potrzebuje kwoty 100 zł. Jeśli w budżecie nie ma akurat wolnych środków, minister finansów może zdecydować się na sprzedaż dwuletniej obligacji, oprocentowanej np. na 2 proc. rocznie. Osoba, która kupi tę obligację, czyli pożyczy budżetowi państwa potrzebną kwotę, tj. 100 zł, za dwa lata odbierze ją z powrotem wraz z odsetkami wynoszącymi 4,04 zł.
Obie strony będą zadowolone - minister finansów (czy szerzej rząd), ponieważ szybko uzyska potrzebne pieniądze; kupujący, ponieważ dokona pewnej inwestycji. Obligacje skarbowe - co trzeba raz jeszcze podkreślić - nie bez powodu traktowane są jako najbezpieczniejsze instrumenty finansowe dostępne dzisiaj na rynku. Ich wykup gwarantuje Skarb Państwa całym swoim majątkiem, a zatem stracić zainwestowane w nie środki można tylko w przypadku bankructwa państwa, co oczywiście nie jest wykluczone, ale na pewno - znacznie mniej prawdopodobne niż np. prywatnego przedsiębiorstwa.
Jednakże ceną za to bezpieczeństwo są nieco niższe zyski w porównaniu z innymi narzędziami inwestycyjnymi, np. obligacjami korporacyjnymi (emitowanymi przez firmy). Jest to zrozumiałe - skoro zakup obligacji niesie ze sobą tylko minimalne ryzyko, osoby ceniące sobie poczucie bezpieczeństwa kupią je nawet wtedy, gdy przy wykupie emitent, zapłaci za nie właścicielom relatywnie niewiele.
Można zatem stwierdzić, że obligacje skarbowe to doskonały wybór dla tych, którzy nie chcą ryzykować straty pieniędzy nawet przy długoterminowej inwestycji (średni termin wykupu polskich obligacji skarbowych wynosi ok. 5 lat). Jeśli ktoś należy do powyższej grupy - albo w porywie patriotyzmu gospodarczego pragnie wspomóc budżet państwa w potrzebie - bez wahania może udać się do banku w celu zakupu swojej pierwszej obligacji.
Sebastian A. Roy