Jak długo trzeba czekać na przelew?

Czasami zależy nam na szybkim transferze pieniędzy z jednego konta na drugie. Musimy na przykład szybko uregulować rachunki, zapłacić za zakupy internetowe lub wspomóc innego członka rodziny zastrzykiem pieniędzy. I tutaj niestety pojawia się problem.

Nasz przelew nie dotrze od razu do odbiorcy (chyba, że ma on konto w tym samym banku co my - jest to wówczas tzw. przelew wewnątrzbankowy, który realizowany jest natychmiastowo). Na zaksięgowanie pieniędzy będziemy zazwyczaj musieli poczekać jeden dzień, choć niekiedy nasza cierpliwość może być wystawiona na próbę: może zdarzyć się, że przekaz zostanie zrealizowany dopiero po 3 dniach.

Jak banki realizują nasze przelewy?

Reklama

Przelewy międzybankowe nie są realizowane bezpośrednio między bankami jakby wskazywała na to ich nazwa - transfer pieniędzy ma miejsce poprzez systemy rozliczeniowe. W Polsce istnieją cztery takie systemy: SORBNET2 prowadzony przez Narodowy Bank Polski, Bluecash opracowany przez firmę BlueMedia oraz Express Elixir i Elixir obsługiwane przez Krajową Izbę Rozliczeniową - przy czym najpopularniejszy jest ten ostatni i to najprawdopodobniej z niego skorzysta nasz bank, gdy zlecimy przelew. System SORBNET2 służy do rozliczeń wysokokwotowych przeprowadzanych między bankami a systemy Bluecash i Express Elixir - do realizacji przelewów natychmiastowych (ekspresowych).

Elixir - najpopularniejszy system rozliczeniowy

Nasz przelew nie jest wyjątkowy - codziennie miliony osób, firm i instytucji przekazują sobie pieniądze, gdyż to właśnie ten system przeznaczony jest do rozliczania tego typu zleceń, czyli zleceń detalicznych klientów banków. Tylko w styczniu bieżącego roku poprzez system Elixir zrealizowano 144,85 milionów transakcji czyli średnio blisko 7 milionów każdego dnia.

Banki nie realizują zleceń swoich klientów pojedynczo, każdy z nich gromadzi wszystkie złożone do określonej godziny zlecenia a następnie wysyła do Krajowej Izby Rozliczeniowej informację o łącznej kwocie zleceń swoich klientów - czyli swoich zobowiązań wobec innych banków. Na tej podstawie Izba wyznacza tzw. pozycję netto banków, która będzie rozliczana w najbliższej (jednej z trzech) sesji Elixir. Wyznaczanie pozycji netto ma miejsce w systemie Elixir i polega na określeniu wzajemnych zobowiązań banków wobec siebie - system porównuje łączną sumę przelewów wychodzących i przychodzących między poszczególnymi bankami i na tej podstawie wyznacza jaki status ma każdy bank w danej sesji Elixir - może być on uznawany, jeśli ma więcej zleceń przychodzących lub obciążany, jeśli ma więcej zleceń wychodzących.

Przykład

Klienci banku A w danym dniu chcieli przelać łącznie 1 milion złotych na konta klientów w banku B. Z kolei klienci banku B zlecili przelewy o łącznej sumie 3 milionów złotych na rachunki w banku A. Zatem kwota, która pozostaje do rozliczenia między bankami to 2 miliony złotych: tyle bank B jest "winny" bankowi A.

Zatem pozycja netto banku B względem banku A wynosi - 2 miliony złotych, jest to pozycja obciążeniowa, co oznacza, że bank B musi wysłać do banku A zlecenia na kwotę 2 milionów złotych. Natomiast pozycja netto banku A względem banku B to 2 miliony złotych i jest to pozycja uznaniowa, czyli bank A musi otrzymać z banku B zlecenia na kwotę 2 milionów złotych.

Gdy system obliczy już relację netto każdego banku względem pozostałych, Krajowa Izba Rozliczeniowa informacje przekazuje do Narodowego Banku Polskiego w postaci instrukcji rozrachunkowych, które mówią ile pieniędzy między sobą muszą przekazać banki, aby różnice w kwotach przelewów przychodzących i wychodzących się wyrównały. Tak "skumulowane" przelewy między bankami rozliczane są przez Narodowy Bank Polski (za pośrednictwem systemu SORBNET2 i otwartych w nim rachunków banków) w ramach najbliższej sesji Elixir. Po zakończeniu sesji Elixir banki otrzymują wynik sesji, w którym zawarte są informacje o przelewach wysłanych na rachunki ich klientów przez klientów innych banków. Niestety odbiorcy nie otrzymują pieniędzy natychmiastowo po zakończeniu sesji Elixir - pieniądze trafiają na ich rachunek dopiero po zaczytaniu tych informacji i zaksięgowaniu zleceń w głównym systemie ich banku (w ramach własnej sesji księgowej banku).

W ciągu jednego dnia sesje Elixiru odbywają się trzy razy: pierwsza sesja rozpoczyna się o godzinie 10.30 i trwa do 11.00, druga trwa w godzinach 14.30 - 15.00, a trzecia: 17.00 - 17.30. Po każdej sesji następuje rozrachunek w systemie SORBNET2, który trwa do pół godziny. Zatem minimalny czas realizacji przelewu to dwie godziny - choć taka sytuacja ma miejsce bardzo rzadko, gdyż banki komercyjne mają dodatkowo swoje własne wewnętrzne sesje (sesje księgowe) i są to trzy sesje wychodzące, które zamykane są przed kolejnymi sesjami Elixir oraz trzy sesje wychodzące, które otwierane są po zakończeniu kolejnych sesji Elixiru. Godziny sesji księgowych w różnych bankach komercyjnych nie zawsze pokrywają się ze sobą.

Zatem to, jak długo będzie "szedł" do nas przelew zależy od harmonogramu sesji wychodzących w banku nadawcy i przychodzących w naszym. Aby dowiedzieć się, kiedy otrzymamy pieniądze musimy:

  1. Znać czas wysłania przelewu przez jego nadawcę,
  2. Sprawdzić najbliższą sesję wychodzącą w banku, z którego zostały wysłane pieniądze,
  3. Sprawdzić godzinę odpowiadającej jej sesji przychodzącej w naszym banku.

Przykład

Pan Nowak chce wysłać 500 złotych na konto pana Kowalskiego (panowie mają konta w różnych bankach C i D).

Pan Nowak dokonał zlecenia o godzinie 20 w poniedziałek, czyli jego przelew zostanie rozliczony w I sesji wychodzącej banku C, która zamyka się o godzinie 8 następnego dnia. We wtorek o godzinie 8 bank C pana Nowaka zamknął sesję, następnie przetworzył i przekazał informację o przelewach do systemu Elixir, który rozliczył ją w pierwszej sesji Elixir czyli w godzinach 10.30 - 11.00. O godzinie 11 bank D pana Kowalskiego otrzymał z Elixir informację o przelewie przychodzącym do jego klienta, przetworzył ją i następnie przekazał pieniądze na konto pana Kowalskiego w I sesji przychodzącej czyli o godzinie 12.00.

W tym wypadku przelew "szedł" od pana Nowaka do pana Kowalskiego niecały jeden dzień. Jednak nie zawsze tak będzie. System Elixir działa jedynie w dni robocze. Czyli jeśli zlecenia przelewu dokonamy w piątek popołudniu lub wieczorem, to druga strona otrzyma go dopiero w pierwszej poniedziałkowej sesji przychodzącej. W niektórych dniach realizowane są tylko dwie pierwsze sesje systemu - dzieje się tak 24 oraz 31 grudnia.

Nadawca dokonuje zlecenia

Gdy potrzebujemy pieniędzy natychmiast czyli przelewy ekspresowe: systemy Bluecash i Express Elixir.

Jeżeli nie możemy lub nie chcemy czekać na realizację przelewu, z pomocą przychodzą nam systemy płatności natychmiastowych - Bluecash i Express Elixir. Systemy te umożliwiają błyskawicznie - nawet w ciągu 15 minut przekazanie pieniędzy z naszego konta na konto odbiorcy w innym banku. Co ważne dokonanie przelewu natychmiastowego jest możliwe pod warunkiem, że zarówno nasz bank jak i bank odbiorcy są uczestnikami danego systemu. Taką informację możemy uzyskać bezpośrednio w naszym banku.

Z perspektywy klienta banku przelew zwykły czyli Elixir i przelew natychmiastowy wyglądają dokładnie tak samo: klient wysyła przelew w dokładnie ten sam sposób, jednak "technicznie" są to dwa różne rozwiązania. Systemy płatności natychmiastowych działają na zasadzie "rozbicia" zleconego przez klienta banku przelewu międzybankowego na dwa przelewy "cząstkowe" czyli wewnątrzbankowe, które są następnie realizowane za pomocą specjalnie w tym celu utworzonych kont rozliczeniowych - takie rozwiązanie umożliwia ominięcie sesji Elixir oraz bankowych sesji przychodzących i wychodzących, a co za tym idzie odbiorca otrzymuje pieniądze w znacznie krótszym czasie.

Gdy zlecamy przelew natychmiastowy w systemie Bluecash, nasze środki nie są wysyłane do banku odbiorcy, lecz trafiają na specjalnie utworzone w tym celu konto rozliczeniowe w naszym banku. Gdy nastąpi zaksięgowanie pieniędzy (najczęściej dzieje się to natychmiast), system Bluecash informuje o tym bank naszego odbiorcy który następnie zleca wysłanie przelewu z utworzonego u siebie konta rozliczeniowego bezpośrednio na konto naszego odbiorcy.

Podobnie przebiega rozliczenie naszego przelewu natychmiastowego w systemie Express Elixir, z tą różnicą że specjalne rachunki rozliczeniowe są prowadzone dla każdego banku bezpośrednio w systemie Express Elixir a środki na realizacje zleceń są wcześniej "podstawione" przez banki - są takim "elektronicznym portfelem" z którego możemy korzystać do określonej wysokości (jest to tzw. prefinansowanie).

Taki szybki transfer środków jest zazwyczaj droższy od przelewu zwykłego (Elixir), a jego cena jest uzależniona od banku z którego dokonuje się zlecenia (zazwyczaj jest to kilka złotych). Ponieważ środki na każdym koncie są ograniczone, przelewy natychmiastowe nie mogą być realizowane na bardzo duże kwoty. Wysokość limitu ustala bank nadawcy - przeważnie jest to kilka tysięcy złotych.

Systemy płatności natychmiastowych są nowatorskim rozwiązaniem, które funkcjonuje w Polsce od kilku lat i cieszy się rosnącą popularnością wśród klientów banków (więcej można przeczytać o tym w opracowaniu NBP: http://www.nbp.pl/systemplatniczy/platnosci-natychmiastowe/systemy-platnosci-natychmiastowych.pdf.

Przelewy dużych kwot - system SORBNET2

SORBNET2 jest systemem rozliczeń na bazie brutto, czyli takim, w którym zlecenia są realizowane pojedynczo - nie ma tu "grupowania" zleceń jak w systemie Elixir oraz w czasie rzeczywistym - nie ma tu sesji, a od wysłania zlecenia przez bank nadawcy do jego otrzymania przez bank odbiorcy mija przeważnie kilka minut (uwaga! od zlecenia przelewu do zaksięgowania kwoty na rachunku odbiorcy może minąć więcej czasu). SORBNET2 służy do przeprowadzania rozliczeń międzybankowych na duże kwoty, tzw. zleceń wysokokwotowych, czyli zleceń na kwoty od 1 miliona złotych wzwyż i jest najważniejszym systemem płatności w Polsce. To za jego pośrednictwem odbywa się rozrachunek systemu Elixir.

Część banków komercyjnych umożliwia swoim klientom wykonanie przelewów również za pośrednictwem systemu SORBNET2, w tym także zleceń na niższe kwoty (poniżej 1 miliona złotych). Takie zlecenia realizowane są najczęściej w ciągu godziny, należy jednak pamiętać, że NBP przyjmuje zlecenia klientowskie w dni robocze od 7.30 do 16.00 (przy czym część banków zamyka przyjmowanie zleceń na dany dzień o wcześniejszej godzinie). Dyspozycje złożone później realizowane są w następnym dniu roboczym.

Przelewy za pośrednictwem systemu SORBNET2 są droższe niż te realizowane przez system Bluecash czy Express Elixir, ale za to nie posiadają żadnych ograniczeń kwotowych. Za taki transfer zapłacimy, w zależności od banku, najczęściej od 10 do 50 zł, przy czym opłata może zależeć od wysokości przelewu - dla kwot powyżej miliona złotych transfer SORBNET2 może być tańszy.

Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy

Partnerzy