Dobór odpowiedniej strategii inwestycyjnej, w tym jasne określenie horyzontu czasowego to jedne z najważniejszych kwestii, które inwestor powinien ustalić już na samym początku. Czas ma niebagatelne znaczenie, nie tylko z perspektywy przyszłych zysków/strat, ale również doboru właściwych i dopasowanych do potrzeb produktów finansowych.
Nakreślenie horyzontu inwestycyjnego wydaje się sprawą stosunkowo prostą. Co do zasady inwestorzy dzielą się na krótkoterminowych (czas inwestycji nie przekracza roku), średnioterminowych (czas inwestycji to maksymalnie trzy lata) i długoterminowych (czas inwestycji to ponad trzy lat). Oprócz tego wyróżnić można grupę osób, które obracają instrumentami finansowymi wyłącznie w obrębie jednej sesji (zamykają otwartą pozycję przed zamknięciem rynków). Sprawa komplikuje się, gdy przechodzimy od teorii do praktyki. Czy powinienem zainwestować np. na pięć lat w fundusze inwestycyjne, co byłoby zgodne np. z rekomendacjami zawartymi w prospekcie informacyjnym? A może lepiej na krócej, gdyż nie wiadomo czy niedługo te pieniądze nie będą mi potrzebne. Inwestycja w obligacje dziesięcioletnie? A co jeśli warunki rynkowe się zmienią? To tylko wybrane pytania, które pojawiają się przy określaniu czasu inwestycji.
Dlaczego ustalenie czasu inwestycji jest ważne z perspektywy zarządzania kapitałem? Po pierwsze, pomaga w określeniu ryzyka, a tym samym w dobraniu produktów finansowych odpowiednich do profilu inwestowania. To system naczyń połączonych. Horyzont czasowy inwestycji i ryzyko, które inwestor jest gotów zaakceptować, determinują dostępne instrumenty inwestycyjne, a nie odwrotnie. Inwestor długoterminowy może zazwyczaj dobierać bardziej ryzykowne aktywa do portfela, tj. charakteryzujące się większą zmiennością. W mniejszym stopniu zwraca on bowiem uwagę na krótkoterminowe wahania cen - najważniejsza jest stopa zwrotu obserwowana w długim okresie. Takie podejście pozwala inwestować w bardziej agresywne fundusze inwestycyjne, akcje mniejszych spółek oraz obligacje korporacyjne.
Alternatywą może być także ETF (ang. exchange-traded fund, to otwarty fundusz inwestycyjny notowany na giełdzie, którego zadaniem jest odzwierciedlenie zachowania danego indeksu giełdowego; tytuły uczestnictwa funduszu typu ETF notowane są na giełdzie na takich samych zasadach jak akcje; celem funduszu jest jak najwierniejsze naśladowanie zmian wybranego indeksu). Zamiast samodzielnie budować portfel, który byłby zwierciadłem rynku, inwestor może zatem kupić ETF, co będzie na pewno tańsze, zwłaszcza mając na uwadze, że w skład indeksów często wchodzą dziesiątki akcji różnych spółek.
Dla krótkoterminowego inwestora co do zasady odpowiedniejsze będą obligacje (o krótkim terminie zapadalności), produkty sektora bankowego, pieniężne fundusze inwestycyjne itp.
Dobór instrumentów finansowych w oparciu o horyzont czasowy inwestycji ma także znaczenie z punktu widzenia płynności. Ustalenie zasad wyjścia z inwestycji to trudny, ale niezwykle ważny aspekt obrotu instrumentami finansowymi. Od płynności danego produktu inwestycyjnego zależy zarówno czas, po którym środki finansowe będą ponownie dostępne do wykorzystania, jak i stopa zwrotu z inwestycji. Niekiedy bowiem ze względu na niską płynność danego instrumentu jego spieniężenie zajmie wiele godzin (a nawet dni), przez co niemożliwe będzie zrealizowanie zysku/straty po aktualnym kursie.
Co jednak ważne, długoterminowe inwestowanie nie oznacza bynajmniej, że o zakupionych aktywach możemy zapomnieć na kilka lat. Nawet inwestor długoterminowy powinien mieć określone poziomy wyjścia z inwestycji (akceptowalny poziom strat). Wskazane jest także reagowanie na kluczowe informacje dotyczące przedmiotu inwestycji. Może to być zarówno publikacja danych finansowych (kwartalnych bądź rocznych), raporty bieżące (kontrakt, projekt inwestycyjny, o których spółka ma obowiązek informować), jak i decyzje polityczne i zdarzenia losowe. Długoterminowa strategia inwestycji to "buy & hold (kup i trzymaj)", a nie "buy & forget (kup i zapomnij)".
Ważne jest zatem, by nie tylko śledzić informację, ale również odpowiednio umieć na nie zareagować. Warto przy tym pamiętać o podstawowej zasadzie, by straty ciąć szybko, a zyskom pozwolić rosnąć. Przy długoterminowym stylu inwestycji rzecz jasna wysokość straty może być relatywnie większa, niż przy średnio- czy krótkoterminowym horyzoncie. Dobrze jest jednak z góry określić maksymalny poziom spadku cen, po przekroczeniu którego sprzedamy dane instrumenty finansowe. Aktywne zarządzanie portfelem - o czym trzeba pamiętać - wymaga doświadczenia i przygotowania teoretycznego, tj. wiedzy, aby świadomie podejmować decyzje. Strategia taka wiąże się również z większymi kosztami po stronie inwestora (dodatkowe koszty transakcyjne, prowizje, itp.). Pasywne zarządzanie portfelem wiąże się z mniejszym dopasowaniem do zmian sytuacji na rynku, ale również - z niższymi kosztami zarządzania.
W perspektywie długoterminowego oszczędzania istotne wydaje się także zarządzanie inwestycją z perspektywy płaconych podatków. Wykorzystanie specjalnych wehikułów inwestycyjnych, jak Indywidualne Konto Emerytalne i/lub Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego charakteryzujących się odpowiednimi preferencjami podatkowymi, pozwala na osiągnięcie korzyści, które przy długoterminowym horyzoncie inwestycyjnym będą wyraźne.
am