W wieku 20 lat nie myślimy o emeryturze. To normalne. Przecież mamy na to jeszcze czas. Nawet jeśli zastanawiamy się nad przyszłością, to ogranicza się to wciąż jeszcze tylko do tej najbliższej perspektywy: Co będę robić po studiach?
Cały świat stoi przed tobą otworem - słyszymy niejednokrotnie mając 20 lat. Studia to dopiero początek. I tak rzeczywiście jest. Rodzice nie bez powodu często wracają w swoich wspomnieniach właśnie do okresu studenckiego.
Nieograniczone wręcz możliwości rozwoju, wystarczająco - chociaż studentom może się to wydawać nieprawdą - czasu, by rozwijać swoje talenty, poszerzać wiedzę na kursach i szkoleniach. Podstawowym krokiem już podczas nauki jest zatem określenie swoich silnych i słabych stron, by później móc je maksymalnie wykorzystać w życiu zawodowym.
Każdą nadwyżkę finansową wydajesz na zajęcia uzupełniające, książki i szeroko rozumianą kulturę. Nie ma w tym nic złego. Nie od razu Rzym zbudowano, a doświadczenie i wiedzę, którą zdobędziesz podczas studiów będziesz mógł wykorzystać w pracy.
...w oszczędzaniu. Nieważne, ile zarabiasz; ważne, że systematycznie odkładasz. Mogą to być nawet niewielkie kwoty. Z czasem będziesz zarządzać coraz większym kapitałem. Zauważysz jak oszczędności procentują i rosną. Staraj się zarządzać pieniędzmi w taki sposób, by część odkładać na emeryturę, tj. wybierać długoterminowe instrumenty finansowe, które pozwolą osiągnąć w perspektywie kilku-, kilkunastu lat wyższą stopę zwrotu. Mogą to być np. fundusze inwestycyjne. Jeśli decydujesz się na wieloletni horyzont inwestycji, tj. do emerytury - warto od razu rozważyć IKE i IKZE, które nie tylko pozwolą zaoszczędzić na podatkach, ale również - w niektórych formach - dyscyplinować i skłaniać do systematycznego odkładania. Inwestycja w długim horyzoncie ogranicza ryzyko, zwłaszcza zmienność rynku w krótkim terminie. Wieloletnia inwestycja pozwala także w mniejszym stopniu dostosowywać portfel do cykli koniunkturalnych.
Część emerytalna - pamiętaj - jest nie do przejedzenia. Tych środków nie wolno po prostu wydawać. Kiedyś sobie podziękujesz za tę wytrwałość.
Staraj się także nie finansować konsumpcji i przyjemności długiem. Pierwsza praca to najczęściej jeszcze nie kokosy. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie odłożenie na nowy aparat czy komputer. Jeśli czujesz, że zajmie to "wieki", być może warto rozważyć dodatkowe zajęcie płatne extra i wykorzystać umiejętności i wiedzę, którą zdobyłaś podczas studiów. Niepopularny język obcy, obsługa programu graficznego lub nauka programowania? Na rynku zawsze znajdzie się miejsce, by dzielić się swoimi doświadczeniami. Wystarczy trochę zaangażowania i szczęścia.
Z odkładaniem pieniędzy przed nabyciem przedmiotu wiąże się też bardzo ważne - z perspektywy dorosłego życia - budowanie poduszki bezpieczeństwa. Możliwe że stracisz pracę... Czy zastanawiałeś się, co wtedy? Za co kupisz jedzenie, opłacisz czynsz w okresie przed znalezieniem kolejnej? Poduszka bezpieczeństwa to swoista osłona twoich finansów w kryzysowych sytuacjach. Może to być na początek wielkość trzech pensji. Z czasem staraj się powiększyć rozmiar poduszki do 6 miesięcy, a zobaczysz, że daje to ogromne poczucie bezpieczeństwa.
Pierwszy własny samochód, a może mieszkanie? Nie oszukujmy się to pierwsza tak ważna decyzja finansowa, którą podejmuje młody człowiek. Jeśli mamy zdolność kredytową, to bank potrzebne pieniądze nam oczywiście pożyczy.
Zakup trzeba jednak dobrze przemyśleć. Jeśli chodzi o samochód, to większych komplikacji nie ma. Chociaż pamiętać trzeba, że koszty tankowania i serwisowania potrafią przyprawić o ból głowy. Ubezpieczenie też nie należy do najtańszych, zwłaszcza jeśli nie masz doświadczenia.
Bardziej skomplikowana sprawa to pierwsze mieszkanie. Po pierwsze, to znacznie wyższe zobowiązanie niż kredyt na samochód. Do tego, wieloletnie. Po drugie, czy w wieku 20 lat wiesz dokładnie, co będziesz robić za kolejnych 5 albo 10 lat? Czasami za pracą albo drugą połową potrafimy przeprowadzić się do innego miasta. Albo jeszcze dalej. Człowiek jest dzisiaj mobilny. Czasami nie warto przywiązywać się do jednego miejsca. Jeśli jednak jesteś do tego przekonany - pamiętaj, żeby dobrze zapoznać się z umową i zrozumieć z czym tego rodzaju kredyty się wiążą.
...ale korzystaj w pełni z pomocy doświadczonych osób. Co to oznacza? Nie mniej, nie więcej, że dobrze korzystać z rady innych, ale niekoniecznie ślepo wierzyć we wszystko co mówią. W świecie finansów osobistych poszerzanie wiedzy jest niezbędne. Róbmy to jednak z głową.
Ile razy sam zapłaciłem rachunek za gaz, prąd albo wodę? Czy wiesz, co się składa na czynsz? Umiesz zrozumieć fakturę z gazowni? Wszystkiego trzeba się nauczyć. W tym przypadku lepiej wcześniej, niż później. Układając sobie życie będziesz wiedzieć z jakimi kosztami się "dorosłość" wiąże.
Roczne podsumowanie naszych dochodów to bardzo ważny moment. Zwłaszcza dla dwudziestolatka. To czas podsumowania ostatniego roku. Czy zarobki są satysfakcjonujące, czy mamy szansę na awans? Zwłaszcza jednak powinniśmy zastanowić się co nam ostatni rok dał, czego się nauczyliśmy i czy rzeczywiście dobrze wykorzystaliśmy ostatnie miesiące.
Dla dwudziestolatka to powinna być najważniejsza zasada. Jeśli studiujesz, ale czujesz, że to nie jest kierunek dla ciebie - spróbuj zmienić na inny. Pierwsza, druga, trzecia praca ci nie odpowiada? Nic nie stoi na przeszkodzie, byś poszukał kolejnej. Chcesz wyjechać na zagraniczną uczelnię, skorzystać z programu Erasmus? Korzystaj. Z każdym kolejnym rokiem będzie ci coraz trudniej ruszyć się i zrobić pierwszy krok w stronę zmiany.
W wieku 20 lat przede wszystkim mamy czas na poważne decyzje. Także te długoterminowe. Dobrze jest przeanalizować rynek pracy pod względem zawodów, które w przyszłości będą pożądane i dobrze płatne, ale przede wszystkim dobrać kierunek studiów, po którym w przyszłości łatwiej będzie znaleźć pracę.
am