Inwestowanie jest związane z poszukiwaniem najlepszej i najbardziej efektywnej drogi do pomnażania zgromadzonych oszczędności. Istotnym kryterium, które inwestor uważa za kluczowe, jest zysk (stopa zwrotu) z ulokowanych w różne aktywa pieniędzy. Prezentujemy kilka zasad, które są pomocne przy tworzeniu własnego portfela inwestycyjnego.
Dlaczego nie warto wkładać wszystkich jaj do jednego worka? Na to pytanie odpowiedź może być tylko jedna: łatwo wówczas stracić pieniądze - zwłaszcza, gdy sytuacja na rynku diametralnie się zmieni.
Pierwszą z zasad rozważnego inwestora jest dywersyfikacja (czyli różnicowanie) portfela inwestycyjnego. Inaczej mówiąc, należy podzielić sumę przeznaczoną do zainwestowania na kilka części, równych lub różnych od siebie. Następnie, w zależności od preferencji inwestycyjnych, dobiera się do portfela odpowiednie instrumenty finansowe. Mogą to być zarówno papiery wartościowe, jak i instrumenty rynku pieniężnego, czy bezpieczne aktywa, jak lokaty bankowe, bądź obligacje Skarbu Państwa.
Taki podział pieniędzy daje wiele korzyści. Po pierwsze minimalizuje ryzyko. Jeżeli jedna z decyzji dotyczących ulokowania pieniędzy okaże się błędna, to zyski z pozostałych inwestycji mogą pokryć powstałą stratę. Tak samo, jeśli część rynku będzie w trendzie spadkowym, inna może zyskiwać. Różne produkty są ze sobą w pewnym stopniu powiązane (tzw. korelacja) dodatnio bądź ujemnie, co oznacza, że w momencie, gdy wybrane spadają, inne mogą rosnąć.
Kluczowe jest różnicowanie naszych inwestycji pod kątem ryzyka i potencjalnego zysku. Przykładowo, jeśli na potrzeby inwestycji są wybierane bardziej ryzykowne instrumenty, warto przeznaczyć na nie mniejsze sumy, a jednocześnie kupić większą ilość bezpieczniejszych aktywów. Podstawą jest określenie maksymalnego ryzyka (które rozumieć trzeba właśnie jako prawdopodobieństwo straty). W inwestowaniu nie chodzi o unikanie ryzykownych inwestycji, ale odpowiednią ocenę ryzyka i dobór aktywów.
Istnieje naukowe potwierdzenie skuteczności dywersyfikacji środków przeznaczonych na inwestycję. Według teorii portfela efektywnego, najskuteczniejszy portfel inwestycyjny to taki, którego aktywa są ze sobą powiązane w najmniejszym stopniu. Co więcej, zgodnie z tą teorią twierdzi się, że najlepszy portfel inwestycyjny powinien zawierać różnego rodzaju instrumenty dostępne na rynku, tj. np. akcje i obligacje.
Inwestorzy, którzy uwzględniają ryzykowne inwestycje w budowaniu swojego portfela inwestycyjnego, mogą uzyskać średnio wyższe zyski z ulokowanych pieniędzy w porównaniu z tymi, którzy ich unikają.
Kiedy już podejmiesz decyzję o rozpoczęciu inwestowania, kolejnym krokiem powinno być skrupulatne zapoznanie się z aktywami, w które zamierzasz ulokować swoje pieniądze. Postaraj się dowiedzieć jak najwięcej na temat tego, jakie czynniki wpływają na kształtowanie się ceny danego produktu inwestycyjnego. Dla jednych mogą to być na przykład czynniki makroekonomiczne, gospodarcze albo z zakresu polityki monetarnej, bądź fiskalnej. Dla innych zaś wydarzenia polityczne z danego kraju lub regionu.
Na bieżąco staraj się śledzić wydarzenia ze świata finansów i ekonomii. W tym celu przyda się dostęp do branżowych dzienników, chociaż równie dobrze sprawdzi się informacyjno-biznesowa telewizja, bądź specjalistyczne portale.
Decyzje inwestycyjne nie powinny być oderwane od informacji, które napływają do ciebie z rynku. Na początku będzie ci zapewne trudno zorientować się w tych wszystkich wskaźnikach i danych finansowych. Z czasem jednak nie tylko zaczniesz lepiej rozumieć różne procesy, ale też dostrzegać w nich pewne zależności. Dopiero zrozumienie jak działa rynek pozwali ograniczyć - przynajmniej częściowo - błędne decyzje inwestycyjne.
A te mogą wynikać także ze zbyt powierzchownej oceny sytuacji. Jeżeli na przykład natrafisz na fundusz inwestycyjny o wysokiej stopie zwrotu, którą osiągnął w danym roku, ale wynik ten zawdzięcza krótkotrwałym zmianom cen na światowych rynkach, dobrze jeśli dwa razy przeanalizujesz jego wyniki, ponieważ podobny wysoki zysk może się już nie powtórzyć.
Analogicznie, staraj się nie spekulować na cenach (kupować/sprzedawać instrumenty finansowe licząc na ich zmianę ceny w krótkim terminie, np. w obrębie jednej sesji), a raczej - inwestować w średnim i długim terminie (tj. powyżej 1 roku).
Uważaj jednak, jakie instrumenty dobierasz do portfela, nawet decydując się je trzymać przez kilka lub kilkanaście miesięcy. Dla przykładu inwestycje w obligacje śmieciowe (o bardzo niskim ratingu), jak np. papiery skarbowe kraju na skraju bankructwa, są bardzo ryzykowne. W takiej sytuacji, gdy emitent (tj. bankrutujący kraj) będzie niewypłacalny, szansa na odzyskanie pieniędzy znacząco spada. W związku z tym, nie daj się zwieść wysokiemu oprocentowaniu takich instrumentów. Przeanalizuj dokładnie ryzyko i oceń, czy nie jest zbyt wysokie.
Szymon Wieczorek