Rodzaje i typy funduszy inwestycyjnych

Na rynku funkcjonuje wiele funduszy inwestycyjnych, które różnią się ze względu na poziom podejmowanego ryzyka i możliwości inwestycyjne, dostępność dla inwestorów, częstotliwość wyceny tytułów uczestnictwa, sposoby i terminy wyjścia z inwestycji. Czego zatem możemy się spodziewać?

Możemy wyróżnić fundusze inwestycyjne otwarte (FIO), specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO) oraz fundusze inwestycyjne zamknięte (FIZ). Fundusze otwarte (FIO i SFIO) zbywają jednostki uczestnictwa. Co do zasady są one zbywane i odkupywane na każde żądanie uczestnika (ograniczenie otwartości funduszu możliwe jest tylko w przypadku niektórych SFIO ). Oznacza to, że jednostki uczestnictwa z reguły kierowane są do szerokiego grona klientów. W praktyce dowolna osoba może je nabyć i dzięki temu partycypować w majątku danego funduszu, jego zyskach i stratach. Jednostki uczestnictwa są niezbywalne - nie można ich sprzedać osobom trzecim, odkupić je może tylko dany fundusz.

Reklama

Ciekawostką może być fakt, że jednostki uczestnictwa w świetle polskiego prawa nie są papierami wartościowymi, w odróżnieniu do certyfikatów inwestycyjnych, które są emitowane przez fundusze inwestycyjne zamknięte (imienne bądź na okaziciela). Fundusze zamknięte dokonują wykupu certyfikatów w przypadkach określonych w statucie. Certyfikaty niektórych funduszy zamkniętych można kupić lub sprzedać na Giełdzie Papierów Wartościowych. Warto pamiętać, że fundusze zamknięte mogą prowadzić bardziej swobodną politykę inwestycyjną niż fundusze otwarte.

Polityka inwestycyjna...

...czyli dobór aktywów do funduszu w taki sposób, by osiągnąć zdefiniowany w statucie cel inwestycyjny. W zależności od sposobu lokowania kapitału i stopnia ryzyka, który wynika m.in. właśnie z dobieranych instrumentów finansowych, można wydzielić kilka typów funduszy. Warto im się przyjrzeć, by nie kupować "kota w worku".

  • Fundusze z ochroną kapitału - za zadanie stawiają sobie, by wartość aktywów w danym okresie nie spadła poniżej wyznaczonego poziomu. Inwestują zarówno w instrumenty udziałowe (np. akcje), jak i instrumenty dłużne (np. obligacje skarbowe).
  • Fundusze bezpieczne - przynoszą zazwyczaj niską stopę zwrotu, ale charakteryzują się niewielką zmiennością cen tytułów uczestnictwa. Portfel budowany jest w oparciu o instrumenty o stałym dochodzie (obligacje i bony skarbowe).
  • Fundusze zrównoważone - portfel dzieli się mniej więcej po równo na część inwestowaną w instrumenty udziałowe (np. akcje) i inwestowaną w instrumenty dłużne (obligacje). Wysoki poziom ryzyka portfela inwestycyjnego (związany z obecnością akcji) jest ograniczany przez część obligacyjną. Oznacza to, że w czasie hossy i wzrostu kursów, to właśnie część akcyjna "zarabia", ale podczas bessy (spadek kursów), strata jest ograniczana przez wzrost ceny obligacji (w związku z tym, że podczas recesji często obniżane są stopy procentowe, co przekłada się na wzrost cen obligacji na rynku).
  • Fundusze zmiennej alokacji, absolutnej stopy zwrotu - w których zarządzający funduszem elastycznie podejmują decyzje w co i kiedy inwestować, mając na uwadze zmieniające się warunki rynkowe.
  • Fundusze agresywne - nawet za 100 proc. środków są kupowane akcje lub inne instrumenty udziałowe. W krótkim okresie mogą przynieść wysokie zyski (podczas hossy), ale również spore straty.

Akcje, obligacje, a może...

Fundusze w zależności od polityki inwestycyjnej mogą dobierać różnorodne instrumenty finansowe do swoich portfeli. Dobór konkretnych instrumentów oraz ich wagi (udział w portfelu) zależy od zarządzających. Tak więc fundusz akcyjny może być zarówno zbudowany z akcji spółek dużych, średnich jak i małych. Mogą to być spółki dywidendowe, spółki z określonego sektora lub branży albo notowane na określonym rynku. Fundusze tej samej kategorii (np. fundusze obligacji) także mogą się więc różnić profilem ryzyka. Warto pamiętać, że w przypadku funduszy o bardziej złożonych strategiach inwestycyjnych lub większej ekspozycji na ryzyko z reguły pobierane są wyższe opłaty za zarządzanie.

Uwaga: Można stracić

Inwestując w fundusze można - o czym należy pamiętać - stracić część bądź całość zaangażowanych środków. Z tego powodu ważne, aby dobrze zapoznać się z produktem i przeanalizować czy dobierane aktywa są adekwatne do naszego poziomu ryzyka.

Zdarza się, że fundusze stanowią bazę pod innego rodzaju instrumenty finansowe. Przykładem może być produkt strukturyzowany, w którym poza częścią z gwarancją kapitału (często obligacje zerokuponowe), wyodrębnia się również część opcyjną. Jest ona agresywnie inwestowana w ryzykowne instrumenty finansowe, np. fundusze. Decydując się na zakup produktów strukturyzowanych należy nie tylko ocenić horyzont inwestycji, ale również zrozumieć podstawowe zasady ich funkcjonowania i ocenić ryzyko.

Przeważnie (ale nie zawsze) produkty strukturyzowane oferują gwarancję kapitału. Oznacza to, że po okresie inwestycji, np. rok, trzy lata, itd. inwestor otrzyma minimum tyle ile wpłacił. Nie oznacza to jednak, że nie traci. Inflacja przez okres inwestycji powoduje, że pieniądze tracą na wartości, zamiast zyskiwać. Dobrze mieć to na uwadze wybierając produkty o dłuższym horyzoncie inwestycyjnym.

Oprócz tego, "struktury" oferują szansę na zysk (co nie jest różnoznaczne z gwarancją). Jest on uzależniony od wielu składowych, m.in. sytuacji na rynku (w tym realizacja konkretnego scenariusza), wykorzystania dźwigni finansowej, itp.

Mało tego, decydując się na wcześniejsze wyjście z inwestycji, inwestor straci część kapitału. Zamrożone pieniądze w części opcyjnej nie są możliwe do odzyskania dopóki opcja nie zostanie zrealizowana bądź nie wygaśnie. Stąd należy liczyć się ze stratą procentowej części kapitału, za który została zakupiona opcja (5 proc., 10 proc., itp.).

mk

Dowiedz się więcej na temat: fundusze inwestycyjne | GPW | akcje | obligacje skarbowe | inflacja | inwestycje
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy

Partnerzy