Pieniądz jest bardzo ważnym wynalazkiem. Bez pieniądza nie sposób wyobrazić sobie rozwiniętego handlu, bez handlu - specjalizacji produkcji, bez specjalizacji produkcji - niezliczonych dóbr stworzonych przez naszą cywilizację.
Nie byłoby bowiem wiecznych piór, dramatu "Faust" ani perfum Chanel no. 5, gdyby Lewis Waterman zamiast zwiększać funkcjonalność stalówki usilnie poszukiwał chętnego do wymiany 5 kg ziemniaków na butelkę atramentu; Johann Wolfgang von Goethe, zamiast poświęcić się poezji, doglądał stadka świń, będących pożywieniem dla niego i jego rodziny podczas nadchodzącej zimy; zaś Coco Chanel zamiast projektować suknie i mieszać wonne olejki zajmowała się wykopywaniem cebuli z przydomowego ogródka. To właśnie dzięki pieniądzowi możliwa jest m.in. wyspecjalizowana produkcja jednego dobra przy jednoczesnym dostępie do wszystkich innych produktów.
Czym w ogóle jest pieniądz? Pieniądzem jest wszystko to, co spełnia trzy podstawowe funkcje:
- powszechny środek wymiany - każdy, kto chce nabyć dobro lub usługę, może w zamian za nie zaoferować odpowiednią ilość pieniędzy, które sprzedawca dobra bądź usługi sam następnie wymieni na inny wyrób, którego potrzebuje. Aby pieniądz mógł spełniać funkcję środka wymiany, musi być powszechnie akceptowany, czyli każdy uczestnik rynku musi go chętnie i bez zastrzeżeń przyjmować.
- miernik wartości - prowadzenie handlu bardzo ułatwia istnienie jednoznacznego i uniwersalnego systemu cen wyrażonych w pieniądzu. Aby dobrze wyobrazić sobie, jak bardzo ceny ułatwiają nam życie, wyobraźmy sobie targ, na którym spotykają się sprzedawcy koni, krów, owiec i królików. Cen wyrażonych w innych oferowanych zwierzętach byłoby 12, cen wyrażonych w jednym, ogólnie akceptowanym towarze - 4.
- środek tezauryzacji - pieniądz jest wykorzystywany jako forma przechowywania majątku. Istotną zaletą pieniądza jako środka przechowywania wartości jest jego płynność oraz powszechna akceptowalność - może być on wymieniony w dowolnej chwili na inne, potrzebne w danej chwili dobra. Wadą jest to, że przy wysokiej inflacji szybko traci na wartości.
Sebastian A. Roy