Elementarz początkującego inwestora: dywidenda

Spółki akcyjne mogą wypłacać część zysku w postaci dywidendy. Na rynku można znaleźć przedsiębiorstwa, najczęściej o ugruntowanej pozycji na rynku, które robią to regularnie od wielu lat. Spora grupa uzależnia jednak tę decyzję od planów rozwojowych, otoczenia makroekonomicznego oraz związanego z nim kosztu kapitału.

Nie ma jednej zasady, które spółki wypłacają dywidendę, a które nie. Wiele zależy od polityki dywidendowej w danym przedsiębiorstwie, strategii i wizji rozwoju, planów inwestycyjnych, czy konieczności spełnienia licznych wymogów regulacyjnych lub standardów w obszarze bezpieczeństwa.

Reklama

Wśród spółek z Głównego Rynku GPW dywidendę wypłacają zarówno te największe i najbardziej płynne podmioty wchodzące w skład indeksu WIG20, jak i mniejsze z mWIG40 czy sWIG80. Także część spółek notowanych na rynku NewConnect decyduje się na wypłatę zysku akcjonariuszom.

Nie ma również jednej zasady jakiej wysokości dywidenda powinna być wypłacana. Jest to kompetencja walnego zgromadzenia akcjonariuszy, które w oparciu o rekomendację zarządu spółki podejmuje decyzję o podziale zysku.

Zysk do podziału

Przedsiębiorstwo, które w danym roku obrotowym wypracowało zysk, ma kilka możliwości wykorzystania tych środków. Po pierwsze, może je przeznaczyć na kapitał zapasowy bądź rezerwowy, a następnie sfinansować z nich inwestycje, np. w nowe moce produkcyjne lub rozwój centrum badawczo-naukowego. W takim scenariuszu akcjonariusze zakładają, że spółka po zrealizowaniu inwestycji osiągnie w przyszłości wyższe przychody. To z kolei przełoży się na wzrost ceny akcji na giełdzie, a tym samym większy zysk dla posiadaczy wspomnianych papierów wartościowych (możliwość ich sprzedania po wyższej cenie).

Jeśli spółka nie ma planów inwestycyjnych jednym ze scenariuszy jest wypłata dywidendy. Inwestor może otrzymane pieniądze reinwestować w akcje tej samej spółki lub poszukać innych inwestycji.

Spółka może zdecydować się także na skup akcji własnych (tzw. buy back), co często jest traktowane jako substytut wypłaty dywidendy. Najczęściej odkupione od akcjonariuszy papiery wartościowe są umarzane, co skutkuje zmniejszeniem ogólnej liczby akcji.

W Polsce dywidendy wypłacane są najczęściej raz w roku. Nie jest to jednak standardem na wszystkich rynkach. W krajach rozwiniętych, w których rynek kapitałowy ma długą tradycję, do wypłaty dywidendy dochodzi częściej. Na rynku amerykańskim - przykładowo - regułą są wypłaty kwartalne. Spółki notowane na giełdzie w Londynie często wypłacają zysk dwa razy w roku. Dlaczego? Większa częstotliwość przepływów pozwala akcjonariuszom bardziej elastycznie reinwestować otrzymane pieniądze i w większym stopniu dostosować inwestycję do panujących warunków rynkowych.

Co trzeba zrobić by nabyć prawo do dywidendy?

Dzień dywidendy...

...to ostatni dzień, który uprawnia do otrzymania dywidendy. Inwestorzy, którzy na rachunku papierów wartościowych mają w ten dzień zapisane akcje danej spółki wypłacającej dywidendę, otrzymują prawo do tej dywidendy. Trzeba pamiętać, że nie wystarczy kupić akcje przed wspomnianym dniem. Realizacja zlecenia kupna nie jest tożsama z zapisem papierów wartościowych na indywidualnym rachunku inwestora. Rozrachunek następuje w standardzie D+2, co oznacza, że dopiero po dwóch dniach sesyjnych od transakcji akcje są księgowane na rachunku papierów wartościowych inwestora. W praktyce wygląda to tak, że jeśli dzień dywidendy przypada np. 30 czerwca, to ostatnim dniem na zakup akcji - jeśli chcemy, żeby dywidenda nam przysługiwała - jest 28 czerwca.

W całym procesie istotny jest stan rachunku papierów wartościowych po zakończeniu sesji w dniu, który wyznaczono na dzień dywidendy. Prawo do dywidendy będzie nam przysługiwać, nawet jeśli akcje sprzedamy w dniu poprzedzającym dzień dywidendy (w naszym przykładzie ­- 29 czerwca), ponieważ rozrachunek tej transakcji nastąpi po dniu dywidendy.

Dzień odcięcia, czyli...

...dlaczego po ostatnim dniu, w którym możliwy jest zakup akcji z prawem do dywidendy kurs otwarcia jest najczęściej istotnie niższy niż na zamknięciu w dniu wcześniejszym? Wynika to z tego, że kurs odniesienia w dniu odcięcia (w naszym przykładzie ­- 29 czerwca) jest ustalany jako kurs zamknięcia z dnia poprzedniego (28 czerwca) pomniejszony o wartość planowanej dywidendy w przeliczeniu na jedną akcję. Przykładowo, jeśli w dniu poprzedzającym odcięcie dywidendy kurs zamknięcia wynosi 20 zł, a uchwalona dywidenda - 0,50 zł na jedną akcję (stopa dywidendy - 2,5 proc.), to kurs odniesienia następnego dnia wyniesie 19,5 zł.

Dlaczego kurs jest obcinany? Wytłumaczyć to można bardzo prosto. Środki finansowe (zysk za dany rok obrotowy) "opuszczają" spółkę i trafiają do akcjonariuszy. Tym samym, jej majątek zmniejsza się (o kwotę wypłaty), a w rezultacie wartość rynkowa spółki.

Ile tej dywidendy otrzymam?

Jeśli spółka wypłaca dywidendę w wysokości 50 groszy na akcję, to dużo czy mało? Jak to wygląda na tle branży i całego rynku?

Z pomocą przychodzą różnorodne wskaźniki, które pozwalają na lepszą ocenę polityki dywidendowej danej firmy i dają możliwość porównania jej z innymi spółkami.

*Stopa dywidendy, czyli "rentowność" dywidendy. Obliczana jest jako iloraz wysokości dywidendy przypadającej na jedną akcję i aktualnej ceny akcji. W naszym przykładzie stopa dywidendy wynosi 0,50 zł/20 zł, czyli 2,5 proc. Jeśli np. średnia dla branży oscyluje wokół 2 proc., to wiemy, że "nasza" spółka wypłaca ponadprzeciętną dywidendę.

*Wskaźnik (stopa) wypłaty dywidendy - wskazuje na udział wypłaconej dywidendy w osiągniętym przez spółkę zysku. Im wyższa jest stopa wypłaty dywidendy tym więcej z osiągniętego zysku spółka przeznacza na wypłatę dla akcjonariuszy. Jeśli zysk na akcję wyniósł 0,50 zł (dzielimy zysk netto w danym roku obrotowym przez liczbę akcji), a dywidenda również ustalona została na 0,50 zł, to wskaźnik wypłaty wynosi 1, co oznacza, że 100% zysku zostanie wypłacone w postaci dywidendy. Jeśli przyjmuje on wartości niższe niż 1, to znaczy, że jedynie część zysku trafia do akcjonariuszy. Jeśli większe niż 1 - to firma wypłaca więcej niż zarobiła w danym roku obrotowym (np. wypłaca z kapitału zapasowego część zysków z lat ubiegłych).

Czy muszę płacić podatek?

Dywidenda wypłacana przez spółkę podlega opodatkowaniu. Przypomnijmy, że podatek od dochodów kapitałowych wynosi obecnie 19 proc. i przy wypłacie dywidendy jest on potrącany automatycznie. Tym samym, na posiadany rachunek maklerski wpłynie już kwota netto (pomniejszona o należny podatek).

Osoby, które inwestują długoterminowo (w tym w spółki dywidendowe) uzyskane cyklicznie kwoty najczęściej reinwestują. Zależy im zatem, by wpłacane dywidendy pomnażać w pełnym zakresie, co jest szczególnie ważne przy uwzględnieniu procentu składanego. W perspektywie kilkudziesięciu lat, coroczne potrącanie 19-procentowego podatku istotnie wpłynie na końcowy wynik z inwestycji. Będzie on istotnie niższy, niż w przypadku, gdyby kwoty reinwestowane były w pełnym zakresie.

Z tego też powodu inwestorzy szukają sposobów, by zapłatę podatku odroczyć w czasie lub skorzystać ze zwolnienia. Z pomocą przychodzi ustawodawca, który udostępnia długoterminowym inwestorom odpowiednie wehikuły inwestycyjne. Inwestując przez Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) inwestor nie zapłaci podatku od dochodów kapitałowych, o ile nie wycofa pieniędzy z rachunku przed ukończeniem 60 roku życia. Obostrzeniem IKE jest roczny limit wpłat, który w 2017 r. wynosi 12 789 zł.

Podobnie, oszczędzając w ramach Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) inwestor będzie zwolniony z podatku od dochodów kapitałowych (limit wpłat w 2017 r. to 5115,6 zł). Ponadto w przypadku IKZE inwestor może obniżyć podstawę podatku dochodowego o wysokość wpłat na to konto w danym roku. Różnica między IKE i IKZE polega również na tym, że wypłata z IKZE (która bez podatku od dochodów kapitałowych możliwa jest po 65 r.) jest obciążana 10 proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, żeby oszczędzać przy pomocy obydwu wehikułów.

mk

Dowiedz się więcej na temat: inwestorzy | GPW | zysk | IKE | IKZE
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy

Partnerzy