Zrozumieć giełdę: rodzaje zleceń maklerskich

Obrót instrumentami finansowymi na wszystkich giełdach świata odbywa się za pomocą zleceń. Aby móc je składać, należy wcześniej założyć rachunek maklerski. Za jego pośrednictwem inwestorzy mogą kupować lub sprzedawać instrumenty rynku kapitałowego (np. akcje, obligacje) oraz instrumenty pochodne (np. kontrakty futures na indeksy giełdowe, waluty czy surowce). Poszczególne typy zleceń giełdowych istotnie różnią się od siebie.

Zanim je omówimy warto byłoby przyjrzeć się podstawowej strukturze zleceń. Każde z nich musi mieć określonych kilka elementów: instrument finansowy - np. akcje spółki giełdowej, którymi zamierzamy handlować; kierunek transakcji - czy chcemy kupować, czy też sprzedawać; wolumen - liczba instrumentów; typ zlecenia; termin ważności zlecenia.

Zlecenie z limitem, na dzień

Reklama

Posłużmy się przykładem jednego z najpopularniejszych zleceń giełdowych - zlecenia z limitem. Na użytek przykładu przyjmijmy, że termin ważności zlecenia ustawiono na jeden dzień. Zlecenie z limitem polega na określeniu maksymalnej ceny kupna lub minimalnej ceny sprzedaży, po jakiej inwestor skłonny jest dokonać transakcji. Zlecenie na dzień oznacza, że będzie ono ważne tylko do końca trwającej lub najbliższej sesji giełdowej (jeśli zlecenie składamy między sesjami). Oznacza to, że niezrealizowana część zlecenia po prostu zostanie anulowana po terminie ważności. Ten sam mechanizm funkcjonuje w przypadku zleceń o dłuższym czasie trwania.

Zlecenie po każdej cenie/po cenie rynkowej

Innym bardzo popularnym typem zlecenia jest zlecenie po każdej cenie (PKC). Inwestor deklaruje chęć kupna lub sprzedaży danego instrumentu finansowego, nie określając ani ceny maksymalnej, ani minimalnej. System transakcyjny dopasowuje do niego najlepsze dostępne zlecenia po stronie przeciwnej - do zlecenia kupna PKC dopasowuje zlecenia sprzedaży po najniższej cenie i vice versa. Jeżeli zlecenie składamy w trakcie sesji i wolumen określony w zleceniu transakcji przekracza wolumen najlepszego zlecenia z przeciwnej strony, wówczas jest ono realizowane w częściach po kolejno najlepszych cenach. Z tego względu zlecenia PKC zwykle realizowane są natychmiastowo lub w bardzo krótkim czasie.

Bardzo podobny mechanizm działa przy zawieraniu transakcji na podstawie zleceń po cenie rynkowej (PCR). Główna różnica między tymi dwoma typami zleceń polega na tym, że niezrealizowana część zlecenia PCR (gdy wolumen określony w zleceniu przekracza wolumen najlepszego zlecenia z przeciwnej strony) staje się zleceniem z limitem równym kursowi ostatniej transakcji. Co ciekawe, jeśli po przeciwnej stronie zlecenia PCR nie ma ani jednej deklaracji chęci kupna/sprzedaży, to wspomniane zlecenie jest anulowane.

Zlecenie ważne do daty/do czasu

Inwestor, niezależnie od typu zlecenia może ustalić datę jego wygaśnięcia. Może to zrobić zarówno określając konkretny dzień, jak również ustalić konkretną godzinę, minutę, a nawet sekundę wygaśnięcia zlecenia. Jest to rozwiązanie bardzo wygodne dla inwestora, ponieważ precyzyjnie określa ramy czasowe, po przekroczeniu których zlecenie jest unieważniane. Dzięki temu może się skupić na dokonaniu innej, być może bardziej korzystnej transakcji.

Powyższe rodzaje zleceń są najczęściej spotykanymi na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Nie są to rzecz jasna wszystkie możliwości dostępne dla inwestorów. Oprócz przedstawionych powyżej typów zleceń giełdowych istnieją także zlecenia ze zmiennym limitem realizacji (PEG). Ponadto w zleceniach można dodatkowo określić sposób ich aktywacji (tak tworzy się zlecenia ochronne - tzw. stop loss) oraz bardziej złożone warunki ważności zlecenia (np. ważne na zamknięcie oraz zlecenia typu wykonaj i/lub anuluj). Postaram się omówić je w dalszych częściach artykułu.

Szymon Wieczorek

Dowiedz się więcej na temat: akcje i obligacje | finanse | inwestorzy
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy

Partnerzy